
Yogasany: Poszukiwanie nieskończoności w skończonym ciele
Autor: B.K.S. Iyengar
Nasza filozofia, znana jako darshany, postrzega rzeczywistość w sposób bezpośredni, ukazując nam najgłębsze duchowe prawdy. Te refleksje, osadzone na solidnym fundamencie doświadczenia, tchną życiem w nasze rozumienie. Niestety, ta wspaniała tradycja praktycznego doświadczenia została w dużej mierze zapomniana. Obecnie dominują analizy teoretyczne, a nawet nasza droga jogi, niegdyś praktyczna i konkretna, przekształciła się w teoretyzującą filozofię, którą łatwo zignorować.
Odrzucenie jogasany jako czysto fizycznego wysiłku przez niektórych poszukiwaczy duchowych wprowadziło wątpliwości w serca praktykujących. Jednak Patanjali, w swoim traktacie, podkreśla fundamentalne znaczenie asan, w tym fakt, że mistrzostwo w asanach jest kluczowe dla praktyki pranayamy. W Sadhana Pada znajdziemy trzy sutry, które poświęcone są asanom, podczas gdy w Vibhuti Pada znajdziemy bogate odniesienia do znaczenia ciała i jego osiągnięć.
Wiele tekstów jogicznych kładzie szczególny nacisk na asany medytacyjne. Interesujące jest to, że w Shiva Samhita mówi się o 84 lakh (100 000) asanach, co oznacza, iż liczba asan równa się liczbie gatunków na naszej planecie. Trudność w opisaniu asan w prosty sposób wynika z ich złożoności: każda z nich wymaga ikon wiedzy, precyzyjnych korekt oraz głębokiego odniesienia do naszej inteligencji i świadomości.
Aby wygodnie i prawidłowo przyjąć pozycję medytacyjną, konieczne jest rozwinięcie w ciele siły, elastyczności, wytrzymałości, równowagi i integracji. Perfekcyjna pozycja medytacyjna urasta do rangi niemożliwej do osiągnięcia bez wcześniejszego opanowania wielu innych asan.
Zgodnie z Patanjalim, asany są formą tapas - ognia duchowego, który oczyszcza nasze ciało, zmysły i umysł. W rezultacie dusza wskrzesza ukryty w sobie blask boskości. Asany wymagają więc dyscypliny i determinacji. Nasze czasy przyniosły nam jednak rozwodnioną wersję tej dyscypliny, gdzie „miękka joga” stała się normą, a autentyczne zrozumienie asan zostało w dużej mierze zignorowane. Choć asany zdobyły uznanie jako metoda zdrowotna, nie możemy zapominać o ich holistycznym podejściu, które wewnętrznie łączy ciało, umysł i duszę.
Każda asana to kompozycja głębokiej wiedzy, osobistego rozwoju i pełnego zaangażowania. Używając ciała jako narzędzia, właściwie praktykowane asany pomagają rozwinąć harmonię wewnętrzną, a właściwe ich wykonywanie jest kluczem do odkrywania różnic między ciałem a umysłem, aby utrzymać bezbłędny stan samooceny.
Asany mają moc korygowania niedoskonałości zarówno w materii, jak i energii, prowadząc do harmonijnego rozwoju inteligencji i świadomości. Kluczową zasadą jest to, by nie dostosowywać asan do naszego ciała, lecz przekształcać ciało tak, aby idealnie wpisywało się w daną asanę. Ta intensywna praca wymaga ciągłego badań i obserwacji.
Zrozumienie struktury i procesu działania asany jest kluczem do szerszego poznania siebie. W każdej asanie odczuwamy przepływ inteligencji od obwodu ciała w kierunku centrum, czyli atmana. Ta synchroniczność prowadzi do harmonii i równowagi oraz eliminacji dualizmu.
Praktyka jogi odbywa się na różnych etapach: od mechanicznego wykonywania asan, przez proces dostosowywania, aż do pełnej synchronizacji ciała, umysłu i duszy. Głębsze zrozumienie pięciu elementów (ziemi, wody, ognia, powietrza, eteru) przyczynia się do efektywnej praktyki, podkreślając wzajemne połączenie pomiędzy ciałem a naturalnym otoczeniem.
Wnikliwe podejście do asan, ich subtelności oraz strukturalnych właściwości umożliwia niwelację napięć i blokad w ciele. Praktyka ta jest kluczem do odkrywania bogactwa wewnętrznego ja, a każdy krok wychodzenia z pozycji powinien odbywać się w płynny sposób, z zachowaniem świadomości w każdym ruchu.
Konsekwentne praktykowanie asan, wzbogacone o refleksję, prowadzi do zdrowia ciała i jednostki oraz pozwala nam zbliżyć się do naszego atmana. Wydobycie głębi wdzięku i dynamizmu w praktyce asan jest zatem metodą podążania od brzegów smutku do brzegów emancypacji, co ujęte jest w mądrości Sutry Jogi II.48, która głosi, że praktykujący zyskuje spokój i nieprzywiązaną postawę wobec dualizmów.
YOGA RAHASYA, VOLUME A, PAGES 84-88